De 24-uurs-mens, waar economie en biologie van tijd tot tijd botsen

wat interessante dingen die ik las in dit boek

• hfdst 1 de van-negen-tot-vijf-cultuur
  -De uitvinding van de gloeilamp, rond 1880, heeft de wereld radicaal veranderd.
  De zon bepaalde het werkritme, totdat de elektrische gloeilamp het mogelijk maakte om 's nachts te werken. Daarmee verdween de strikte scheiding tussen dag en nacht.
• 'I want to wake up in a city that never sleeps. And find I'm king of the hill - top of the heap.' ( New York, New York, Frank Sinatra).
• hfdst 3 Onze ingebouwde klokken, hoe wij deel uitmaken van de ritmen in de natuur.
  - Overdag werken, 's nachts slapen, op vaste tijden eten, om acht uur naar het journaal kijken. Grote delen van ons leven voltrekken zich volgens vaste tijdsindelingen en patronen. De sterke regelmaat die in de hele natuur heerst, zit ook in ons.
  De evolutie heeft ons zo gevormd dat afwisselingen tussen dag en nacht en tussen seizoenen in hoge mate ons functioneren beheersen. Zelfs als ze helemaal buiten ons omgaan.
  - Alle ritme die in de natuur voorkomen, kunnen we op een of andere manier terugvinden in planten en dieren. Getijden, de maanstand, de dag-nachtwisseling, de seizoenen, stuk voor stuk hebben zij een biologische tegenhanger. Bij de mens zijn lichaamsritmen te vinden die parallel lopen aan de seizoenen en andere - de meeste - hebben een omlooptijd van ongeveer 24 uur.
  - Iedere dag synchroniseren we onze ritme met de buitenwereld omdat ze niet precies gelijk lopen aan 24 uur. De ritmen moeten gesynchroniseert worden aan de 24-uurs dag-nachtwisseling.
  - ochtend- en avond mensen
  Nachtdieren zoals uilen en vleermuizen ontwaken in het donker en gaan dan op zoek naar voedsel. Overdag rusten ze en slapen ze. Wij dagdieren, doen het omgekeerde. Toch zie je bij de mens een grote variatie. Er zijn mensen die 's ochtends hun bed niet uit te branden zijn, pas in de loop van de dag tot iets in staat zijn en 's avonds opbloeien en pas diep in de nacht gaan slapen. En je hebt avond mensen die het omgekeerde hebben.
  - Het word langzamerhand duidelijk dat het menselijk circadiane systeem gestuurd kan worden door een groot aantal verschillende dingen. Behalve sociale signalen spelen, net al shet werk- rustschema, temperatuurschommelingen en zelfs het gebruik van geneesmiddelen.
  Als wij op verschillende tijden van de dag verschillend zijn, is er dan een optimaal tijdstip om bepaalde handelingen te verrichten? De ritmen in het geestelijk en lichamelijk presteren van de mens bestuderen, is ingewikkelder dan je op het eerste gezicht zou denken.
• Timing: van levensbelang
  - Stelt u zich eens voor dat de aarde niet om zijn as zou draaien. Of liever, dat ie eens per jaar roteerde, zodat een halve bol permanent belicht werd, de andere eeuwig in duisternis was. Net zoals de maan ons steeds dezelfde kant toe keert, die eens per 28,5 dagen om zijn as draait en ook om de aarde. Op het eeuwig verlichte aardoppervlak had zich best leven kunnen ontwikkelen. Niet direct daar waar de zon altijd in het zenit zou staan, of waar het eeuwig dinker en steenkoud was; maar misschien wel in de ring waar de zon altijd zo'n graag of 30 tot 60 boven dezelfde horizon stond. Hoe zou dat leven onder permanente verlichting er uit zien? Zou er periodieke celdeling zijn? Afwisselend slapen en waken? Jaarlijkse voortplanting?
  - Waarom interne sturing?
  Dat zou allemaal ook kunnen gebeuren door niet op een interne oscillator te vertrouwen maar als direchte reactie op de lichtdonker-cyclus buiten. Er zijn twee belangrijke redenen waarom dat geen optimale regeling zou zijn. In de eerste plaats biedt het waargenomen licht geen erg nauwkeurig tijdsignaal. Alleen zonsop- en afgang vormen zo'n dagelijks signaal en die zijn soms versluierd door wolken, soms onzichtbaar door het eigen gedrag van dieren, die te laat of te vroeg uit hun holen komen. Een oscillator werkt stabiliserend op het dagelijks patroon. In de tweede plaats biedt het lichtdonker-cyclus geen enkel houvast met betrekking tot andere tijden van de dag dan licht- aan en - uit. En ook die andere tijden zijn even belangrijk . Die oscillator kan specifiek gedrag aansturen op bepaalde tijden van de dag en de basis zijn voor dagelijkse gewoonstes.